Zachęcam do zapoznania się z pozycją z naszej Biblioteki Pedagogicznej autorki Wandy Baranowskiej pt. "Nauczyciel a uczeń z ADHD".
Autorka przedstawia istotę ADHD, jego etiologię i dokładnie wyjaśnia objawy, które muszą występować, by zakwalifikować je zgodnie z klasyfikacją ICD-10, DSM-IIIR, DSM IV, DSM V. W prosty, jasny sposób przedstawia, jak my, nauczyciele łatwo mylimy złe zachowanie dziecka z ADHD z objawami ADHD, jak łatwo manifestujemy rozdrażnienie i niecierpliwość, a nie analizujemy przyczyn ich powstawania.
Wanda Baranowska prowadziła badania własne w tym zakresie. Pierwszą zmienną, którą zastosowała to "nauczycielska percepcja ucznia z ADHD"- 46,7% nauczycieli posiada naukową wiedzę o istocie tego zaburzenia, 26,7% badanych nauczycieli nie posiada lub neguje wiedzę naukową z niewiadomych przyczyn, przypisujac źródła trudności szkolnych intencjom dziecka z ADHD. Oznacza to, iż objawy ADHD i zachowania ucznia będące powikłaniami tego zespołu są traktowane jako zła wola ucznia i są "surowo karane".
Druga zmienna to "nauczycielska percepcja szans sukcesu szkolnego uczniów" - ponad połowa badanych nauczycieli postrzega ucznia z ADHD jako niezdolnego do osiągnięcia sukcesu szkolnego.
Zmienna "poziom sympatii nauczyciela w stosunku do ucznia z ADHD" - 30% nauczycieli odczuwa przeciętny poziom sympatii do uczniów z ADHD, 46% wysoki, 23,3% niski poziom sympatii. Przejawy sympatii ze strony nauczyciela to głównie uśmiech, kontakt wzrokowy, spokojny ton głosu.
Zmienna "percepcja dostosowania się ucznia do norm szkolnych" - 83,3% nauczycieli uważa, że dzieci z ADHD w niezadowalający sposób dostosowują się do norm szkolnych, 16,7% - częściowo zadowalające dostosowanie do norm szkolnych. W. Baranowska głosi wniosek, że nauczycielska percepcja dostosowania się ucznia do norm szkolnych jest subiektywną iceną stopnia spełniania przez ucznia wymagań społeczno-wychowawczych.
Podsumowując, autorka uważa, że "o ile trudno dyskutować z poziomem sympatii nauczyciela jako wskaźnikiem wewnętrznego znaku doznawanych w kontaktach emocji, to problematyczne wydaje się nieingerowanie w wiedzę nauczyciela na temat źródeł trudności szkolnych ucznia z ADHD. Wiedza naukowa udowodniła, że objawy ADHD nie są wynikiem wyborów dziecka, a rezultatem nieprawidłowości funkcjonowania mózgu"[1].
Drugi rodzaj badań prowadzonych przez W. Baranowską dotyczył samego już ucznia z ADHD i jego funkcjonowania w szkole. Nie będę umieszczała wyników tych badań, gdyż serdecznie zachęcam do przeczytania całości, a naprawdę warto! Ponadto w zakończeniu znajdziemy praktyczne porady, jak przygotować klasę i miejsce pracy dla dziecka z ADHD, jak planować zajęcia, jakie reguły klasowe wprowadzić.
[1] Baranowska W., Nauczyciel a uczeń z ADHD, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010, str. 133.